Azərbaycanın 30 illik işğal, eyni zamanda, postmünaqişə dövründə xarici siyasətində iki mühüm amil öndə dayanır:
     Bölgədə sülhün, təhlükəsizliyin təmin edilməsi və əməkdaşlığın coğrafiyasının genişləndirilməsi ilə dünyanın enerji təhlükəsizliyinə davamlı töhfələr vermək.  
      Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 illiyinin ölkəmizdə və onun hüdudlarından kənarda geniş qeyd olunduğu “Heydər Əliyev İli” çərçivəsində tədbirlərdə bütün bu məqamlara bir daha aydınlıq gətirilir. Azərbaycan hər zaman sülhün tərəfdarı olub. Qarabağ münaqişəsinin həllinin 30 il uzanması onu göstərdi ki, Ermənistan sülh danışıqlarına imitasiya naminə qatılsa da Azərbaycan məsələnin sülh yolu ilə həllində maraqlıdır və bunun üçün səylər göstərir. Tarixi Zəfərimiz bütün bu məqamların açıqlanmasında yardımçı oldu. İşğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə törədilən vəhşiliklər 30 illik işğal dövrünün təqdimatıdır. Dövlət başçısı İlham Əliyev işğaldan azad edilmiş torpaqlara səfərləri zamanı çıxışlarında bu məqamlara xüsusi diqqət yönəldir.
      Mayın 3-də ADA Universitetinin təşkilatçılığı ilə Ulu Öndər Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunan “Böyük Avrasiya geosiyasətinin formalaşması: keçmişdən bu günə və gələcəyə” mövzusunda dördüncü beynəlxalq konfransdakı çıxışında Prezident İlham Əliyev  bir daha tədbir iştirakçılarına bu reallıqları çatdırdı ki, işğal dövründə Şuşa demək olar, tamamilə dağıdılmışdır. Bu, bir daha onu göstərir ki, Şuşa heç vaxt ermənilər üçün doğma şəhər olmamışdır. Əgər bu belə olsaydı, onlar onu saxlayardı, şəhəri dağıtmazdı, onu inkişaf etdirərdilər: “Sizin gördükləriniz və ya görəcəklərinizin əksəriyyəti, binalar ya son iki il yarım ərzində bərpa olunub, ya da sıfırdan tikilib. Heydər Əliyevin ən böyük arzusu Şuşanı azad görmək idi və biz onun arzusunu gerçəkləşdirdik. Biz bununla fəxr edirik, biz buna sevinirik. Təkcə Azərbaycan vətəndaşları yox, bütün azərbaycanlılar buna sevinir. Bütün dünya azərbaycanlıları bizim Qələbəmizlə qürur duyurlar. Bu, ədalətin, tarixi ədalətin bərpa olunmasının, beynəlxalq hüququn qələbəsi idi.” 
     Qeyd edək ki, Avrasiyanın üzləşdiyi risk və təhdidlər, yeni çağırışlarla bağlı beyin mərkəzlərinin iştirakı ilə ölkəmizdə müzakirələrin aparılması artıq ənənə halı alıb. Budəfəki konfransın Şuşada keçirilməsi isə erməni vandalizminin izlərinin və Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş ərazilərdə həyata keçirdiyi bərpa və yenidənqurma işlərinin beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırılması baxımından əhəmiyyətli oldu. Bu konfrans, eyni zamanda, postmünaqişə dövründə Cənubi Qafqaz ölkələri arasında əlaqələrin inkişafı, kommunikasiyaların açılması imkanları ilə bağlı müzakirələrin aparılması, bölgənin tərəqqisinin, təhlükəsizliyinin və rifahının təməli kimi Azərbaycanın Ermənistanla münasibətlərin normallaşdırılması üçün formalaşdırdığı sülh gündəliyinin nəzərdən keçirilməsi baxımından əhəmiyyətli platforma olaraq qiymətləndirilə bilər.
Konfransda, həmçinin enerji təhlükəsizliyi məsələsi, Azərbaycanın artan rolu geniş təhlil edildi. Azərbaycanın iştirakçısı və təşəbbüsçüsü olduğu enerji layihələrinin reallığa çevrilməsi ölkələr, xalqlar arasında körpü rolunu oynayır.  Cənab İlham Əliyev mayın 10-da Ümummilli Liderin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar Şuşadan müraciətində də Azərbaycanın uğurlarının təhlili əsasında  bildirdi ki, bu gün Avropa üçün Azərbaycan çox önəmli ölkəyə çevrilib. Biz Avropa İttifaqına üzv ölkələrin üçdəbiri - doqquz ölkə ilə strateji tərəfdaşıq. Yəni, beynəlxalq mövqelərimiz kifayət qədər güclüdür. Beynəlxalq müstəvidə  lazım olan bütün sənədləri, qətnamələri qəbul etdirə bilmişik. Bu, İkinci Qarabağ müharibəsinin uğurla aparılması üçün də öz rolunu oynamışdır. Çünki Azərbaycan  həqiqəti sübut etdi: “Biz yalnız həqiqəti sübut etməyə çalışırdıq və ona nail olduq ki, bu, bizim torpağımızdır. Bax, durduğum torpaq Azərbaycan torpağıdır. Biz beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində fəal işimizlə bu hüquqi və siyasi bazanı yarada bilmişik.”
     Göründüyü kimi, Azərbaycan həm sülhün, həm də enerji təhlükəsizliyinin təminatı istiqamətində mühüm addımlar atır. Azərbaycan tərəfindən təqdim edilmiş sülh gündəliyi müasir beynəlxalq münasibətlərin bütün prinsiplərinə və eləcə də dövlətlərarası əlaqələrin formalaşmasına xidmət edən prinsiplərdən ibarətdir. Həmçinin Azərbaycan Avropa və Mərkəzi Asiya ölkələri üçün enerji təminatçısı rolunda çıxış edir.

Anar Nəbiyev
YAP Qazax rayon təşkilatının sədri