Özbəkistanın Səmərqənd şəhərində keçirilən Türk Dövlətləri Təşkilatının IX Zirvə Görüşünün yekunlarına dair birgə Bəyannamədə bu mühüm məqam xüsusi qeyd edilir ki, Zirvə Görüşündə iştirak edən dövlət və hökumət başçıları ortaq tarixi, dili, mədəniyyəti, ənənələri və dəyərlərinə əsaslanan bu qurumun çoxtərəfli çərçivədə əməkdaşlığı daha da dərinləşdirmək və genişləndirmək əzmində olduqlarını,  Azərbaycanın münaqişədən sonrakı bərpa, yenidənqurma səylərinə töhfə verməyə hazırlıqlarını bir daha təsdiqləyiblər.
Ümumilikdə Zirvə Görüşündəki çıxışlar və yekun nəticə olaraq imzalanan Bəyannamə türk dövlətlərin mövcud əlaqələrinin və əməkdaşlığının daha da gücləndirilməsi istəklərinin təqdimatı oldu.
   Zirvə Görüşü çərçivəsində “Türk Dünyasına Baxış-2040” sənədinin həyata keçirilməsi üçün “2022-2026-cı illər üzrə Türk Dövlətləri Təşkilatı Strategiyası” təsdiqləndi. Həmçinin Türk Dövlətləri Təşkilatı Ticarətin asanlaşdırılması strategiyası haqqında və Səmərqənd şəhərinin Türk sivilizasiyası paytaxtı elan olunması haqqında qərarlar qəbul edildi. Gömrük dəhlizlərinin yaradılmasının asanlaşdırılması ilə bağlı saziş imzalandı. Bundan əlavə, nəqliyyat sahəsində əməkdaşlığın inkişafını nəzərdə tutan qərar da qəbul olundu. İmzalanan bu kimi sənədlər ümunilikdə türk dünyasının birliyinin, həmrəyliyinin daha da möhkəmlənməsinə xidmət edir.
    2009-cu ildə Naxçıvan Zirvə Görüşündən başlayaraq Türk Dövlətləri Təşkilatı  böyük inkişaf yolu keçib. Belə ki, bu müddətdə mədəni, humanitar, iqtisadi və siyasi əlaqələrin genişləndirilməsi istiqamətində mühüm addımlar atılıb. Azərbaycanın bütün türk dövlətləri ilə münasibətləri müxtəlif istiqamətlərdə uğurla inkişaf edir. Ölkəmizin “Biz bilikdə güclüyük!” çağırışı bütün dövrlərdə türk dünyasının birliyinin vacibliyini özündə ehtiva edir. Hər zaman Azərbaycan-Türkiyə dostluğunun, qardaşlağının, müttəfiqliyinin fonunda digər dövlətlərə də belə birliyin yaradılmasına çağırışlar edilir. Azərbaycan türkdilli ölkələr arasında əlaqələrin güclənməsində maraqlıdır. Dövlət başçısı İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, türk dünyası 200 milyondan çox insanın yaşadığı geniş bir coğrafiyanı əhatə edir. Türk dünyası təkcə müstəqil türk dövlətlərindən ibarət deyil, onun coğrafi sərhədləri daha genişdir.
    Prezident İlham Əliyev çıxışında xaricdə yaşayan soydaşlarımızın problemini gündəmə gətirdi. Dövlət başçısının dediyi kimi, türk dünyası təkcə müstəqil türk dövlətlərindən ibarət deyil, onun coğrafi sərhədləri daha genişdir. Türk Dövlətləri Təşkilatının üzvləri olan ölkələrdən kənarda yaşayan soydaşlarımızın hüquqlarının, təhlükəsizliyinin, milli kimliyinin qorunması, onların assimilyasiyaya uğramaması kimi məsələləri artıq təşkilat çərçivəsində daimi əsasda diqqətdə saxlamağın vaxtı gəlib çatıb. Türk dövlətlərindən kənarda yaşayan soydaşlarımızın öz ana dilində təhsil almaları daim təşkilatın gündəliyində olmalıdır.
Göründüyü kimi, türk birliyinin qlobal gücə çevrilməsi artıq reallıqdır.

Anar Nəbiyev
YAP Qazax rayon təşkilatının sədri