"Ə, mən pomidor satanam?!" - Kasıbsınızsa, gedin Səlim Müslümovun yanına

Bu fikirlər hələ o vaxt kənd Təsərrüfatı naziri işləyən Heydər Əsədovun 2015-ci il iyunun 19-dan İmişlidə fermerlərlə görüşündə dediyi sözlərdir.
Ölkədə adı külli miqdarda vəsaitləri mənimsəməkdə hallandırılan, Londonda və başqa xarici ölkələrdə mülkləri olan Heydər Əsədovun nazir işlədiyi dövrlərdə kənd təsərrüfatına verdiyi “töhfələr”i yəqin heç kim unutmayıb. Başıbəlalı sektor hələ də dirçəlməyib. Heydər Əsədov kimilər isə varlanıb, hədsiz mal-mülk sahibi olub. Fermerlər isə hələ də bu nazirlərin vurduğu yaralardan özünə gələ bilmir. Təsəvvür edin ki, fermer kredit almaq istəyir, Heydər Əsədovla görüşündə özünün problemlərini sadalayır, çıxış yolları üçün hökumət rəsmisindən ağıllı, təcrübəli məsləhət istəyir. Toxumlarla və heyvan yemləri ilə bağlı qulağını nazirə şəkləyən fermerin aldığı cavab isə belə olurdu: “Mən toxumsatan deyiləm, yemdaşıyan da deyiləm. Gedin problemlərinizi özünüz həll edin”.
İşlərini genişləndirmək istəyən, pulsuzluqdan gileylənən iş adamına isə Əsədovun cavabı illər keçsə də, hökumətin kənd təsərrüfatı sahəsində apardığı islahatlar tarixinə “qızıl” hərflərlə yazılacaq:

“Vəsait layihəyə kömək üçün nəzərdə tutulur. İnsana nağd pul verilmir ki, get bunu tik. Kredin ünvanlı sosial yardım deyil. Kim kasıbdırsa, Səlim Müslümovun idarəsinə müraciət edib ordan ünvanlı sosial yardım alır. Kredit imkanı, onu qaytarmaq qabiliyyəti olan insanlara köməkdir ki, sənin imkanın var, bir az da mən kömək edirəm, proyektin həyata keçirilir. Layihəyə də baxırsan ki, bu, rentabellidir, krediti vaxtında qaytaracaq. Mənim heç nəyim yoxdur, mənə kredit ver. Heç nəyi olmayanalar Səlim müslümovun idarəsinə getsin, ordan ünvanlı sosial yardım alsın. Kredit ünvanlı sosial yardım deyil”.

Bəli, əzizlərim. Neçə-neçə iş adamı, sahibkar, fermer belə nazirlərin baş-əl-ayaq cavabları ilə çaşqın vəziyyətə düşüblər, çarəsiz qalıblar. Sonra da Hafiz Hacıyevi qınayırıq. Axı, Hacıyev demişkən, Heydər Əsədov kənd təsərrüfatı naziri olanda da öz ixtisiası üzrə çalışmayıb: “O, kartofla soğanı ayıra bilmirdi, nəticədə nazir vəzifəsini itirdi. İndi də gəmi ilə paravozu ayıra bilmir. Axı o necə Dövlət Dəniz Akademiyasına rektorluq edəcək?”.
Sizin başınızı ağrıtmayım, uzun, sicilləmə yazıb nəyi sübut edəcəyəm ki! “Kor-kor, gör-gör”. Sadəcə bircə onu bildirmək yerinə düşər ki, Heydər Əsədov yaraşıqlı rektorluq otağında gizlənməsin. Onsuz da elədiklərinin hesabını verəcək.
O hesabı ki, ölkə rəhbərliyinin dəstəyinə baxmayaraq, o dönəmlərdə Heydər Əsədovun rəhbərlik etdiyi nazirlik Azərbaycanın ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasına olmazın zərbəsini vurdu. Prezidentin hələ o vaxt kənd təsərrüfatına həsr olunmuş müşavirələrdəki çıxışlarının əsas xəttini məhz ölkənin strateji ərzaq məhsulları ilə daxili istehsal hesabına təmin edilmə vəziyyəti təşkil edirdi.
Hələ 2017-ci ilin avqustunda Qaxda barama, tütün və fındıq istehsalının inkişafı məsələlərinə dair respublika müşavirəsindəki çıxışında İlham Əliyev deyirdi ki, “Bu gün biz özümüzü ətlə tam təmin edirik. Toyuq əti ilə 100 faiz, süd və süd məhsulları ilə təqribən 80 faiz səviyyəsində təmin edirik. Əminəm ki, növbəti 2-3 il ərzində öz tələbatımızı tam ödəyəcəyik və eyni zamanda, xaricə də süd məhsulları ixrac edəcəyik”.
Amma Əsədov başqa yol tutmuşdu. Onun bilavasitə xeyir-duası ilə rayonlarda maldarların istifadəsində olan otlaq, qışlaq, biçənək əraziləri, yonca sahələri məcburən əllərindən alınırdı. Fermerlərin bununla bağlı etirazları başlansa da, oliqarx bu etirazları qulaqardına vururdu. Maldar fermerlərin nazir Heydər Əsədovla görüşləri isə heç bir fayda vermirdi. Onların problemlərini aradan qaldırmaqda yardımçı olmaq əvəzinə, nazirin fermerlərə bir məsləhəti olurdu: “Etirazınız varsa, məhkəməyə gedin”.
Yeri gəlmişkən, bir haşiyə çıxaq ki, Heydər Əsədov onun fəaliyyətini tənqid edən sabiq işçisi Sabir Vəliyevi də məhkəməyə verib 300 manat cərimə etdirməyə nail olmuşdu.

Onun bu sektora vurduğu ən böyük zərbələrdən biri də subsidiya ilə bağlı idi. Əsədovun dövründə hər kənddə ən çox subsidiya məhz icra nümayəndələri və bələdiyyə sədrlərinə verilirdi. Hansı ki, bir çox hallarda yerlərdə torpaqların imkanı, suvarılma şəraiti nəzərə alınmadan aparılan belə əkinlərdən məhsuldarlıq çox aşağı olur, bəzənsə heç olmurdu.

Hələ o dövrdə mətbuatda Goranboy rayonunda suvarma imkanı məhdud ərazilərdə əkilən pambıq sahələrinin susuzluqdan məhv olmasına dair məlumatlar yer alırdı.
Halbuki Prezident İlham Əliyev əkinlər planlaşdırılarkən suvarma imkanlarının nəzərə alınmasını daim vurğulayır, məsul şəxsləri bu amilə diqqət yetirməyə səsləyirdi.
Beləliklə, yüz milyonlarla manat dövlət subsidiyası nəticəsiz qalırdı.
Heyvandarlıq məhsullarının idxalının sürətlə artdığı, taxıl istehsalında qarşıya qoyulan əsas hədəfə nail olunmadığı həmin dövrlərdə Heydər Əsədovun söylədiyi “cənab prezident bizim qarşımızda dəqiq hədəf qoyub – ölkəni kənd təsərrüfatı məhsulları ilə maksimum daxili istehsal hesabına təmin etmək. Söhbət ilk növbədə heyvandarlıq məhsullarından, ətdən, yağdan, un məmulatlarından gedir” fikrinin nə qədər real olub-olmadığını görmək elə də çətin deyildi.
Xatırladaq ki, Heydər Əsədov nazir vəzifəsinə 2013-cü ilin oktyabr ayında təyin edilmişdi. O var gücü ilə aqrar sektorun məhv edilməsi üçün əlindən gələni əsirgəməmişdi.
İndi isə Dənizçilik Akademiyasının rektoru kimi gəmi ilə “Aya uçmaq istəyir”.
Natiq Səlim

Tarix: 11-02-2021, 13:44 Oxunub: 1 152